3- متوجه هستید که برای این که بدانیم که تکنولوژی ریشه در فلسفه غرب دارد یا خیر، باید پا بگذاریم در فلسفه غرب و ببینیم آنها چه چیزی بافته اند.
در مورد علوم، بنده نگفته ام که فلسفه جنس علوم است و نمی دانم چگونه از سخنان بنده چنین برداشتی داشته اید. اصلا بنده کاری به این مسئله نداشتم. اما حالا که بحث آن را باز کردید:
مطلع هستید که مسئله علم در فلسفه در حوزه معرفت شناسی بررسی می شود. پس بدین صورت، فلسفه می تواند، نسبت به علم، جنس باشد. هر چند جنس قریب نباشد.
از زاویه ای دیگر، حقیر حقیقتا متوجه نشدم که شما بالاخره تعبیرتان از علم چیست؟ از یک طرف می فرمایید که فلسفه شاخه هایی می گیرد در علوم، از طرف دیگر می فرمایید ذات علم از فلسفه گرفته نشده و از طرفی دیگر می فرمایید که منظور از علوم، فلسفه مضاف است.
دکارت می گوید: فلسفه درختی است که ریشه اش متافیزیک، تنه اش فیزیک و شاخه هایش علوم هستند.
حال تعبیر شما از متافیزیک، فیزیک و علوم چیست؟ شما هر تعبیری که داشته باشید، تعبیر مال شماست. تعبیر دکارت نیست. تعبیری از درون فلسفه غرب نیست.
شما فرمودید که علوم، فلسفه های مضاف هستند. خود شما نیز می گویید فلسفه، نه علم. فلسفه مضاف، بالاخره فلسفه است؛ علم نیست.
فرض می گیریم که سخن شما را پذیرفتیم و فلسفه اقتصاد، سیاست، مدیریت و ... بافته شد. ولی اقتصاد و سیاست و مدیریت و ... خود کجا هستند؟ آیا با بیان فلسفه اینها می شود هر یک از اینها را انجام داد و فهمید؟
ببینید شما جایی پیدا نمی کنید که دانشکده فلسفه، اسم علوم را یدک بکشد. در عوض دانشکده های علوم اقتصادی، سیاسی، مدیریت و جامعه شناسی و ... وجود دارد.
توجه کنید که این تنها بنده و یا دیگری نیستیم که می گوییم این علوم ریشه در فلسفه غرب دارد بلکه فلاسفه غربی که خودشان این فلسفه را بافته اند، هستند که این مسئله را بیان می کنند و نمونه بارزش هم جمله معروف دکارت است که خدمتتان ارائه شد. به عبارتی وقتی علم شاخه فلسفه است یعنی جزئی از آن است.
مخلص کلام اینکه وقتی فلسفه غرب در معرفت شناسی، دیدگاهش نسبت به علم، یک دیدگاه تجربه گرا و حس گرا است، مشخصا این مسئله در تولید علم و محصول آن در سطوح مختلف تاثیر گذار است.
بنده دوستی در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران دارم که شاگرد استاد پارسانیا است. یکی از اساسی ترین بحث ها و مسائل آنها در آنجا و کلا سایر دانشکده علوم انسانی این چنینی، نوع تعریف بسیاری از اساتید از علم است.
نوشته اصلی توسط مکلف
پاسخ با نقل قول
